Ga naar de inhoud
Bron Luchtfoto van het Verdronken Land van Saeftinghe Beeldbank Rijkswaterstaat, Joop van Houdt

Zeeuwse geschiedenis

Verhaal

Een standerdmolen met een zwarte kast die wit is afgebiesd tijdens zonsondergang in Waarde.
Molen De Hoed, Waarde Beeldbank Provincie Zeeland, www.beeldbank.zeeland.nl, R. Overbeeke

Zeeland bestaat voor een belangrijk deel uit polders. Het grootste deel van Zeeland heeft, kortom, een door mensenhanden gemaakt landschap. Zelfs de eerste bewoners van Zeeland groeven al greppels in het veen om voor een beetje afwatering te zorgen. Later nam de inrichting van het landschap serieuzere vormen aan en werden complete stukken land gecreeerd.

Oudland

Eind zesde eeuw woonde men in Zeeland op de hoogstgelegen stukken land: de kreekruggen. Hier lagen de akkers, boerderijen en wegen. De venige poelgebieden werden gebruikt als gras- en hooiland. Er werd al aan afwatering gedaan om overlast van binnenwater te voorkomen. Dit oudland herken je vooral nog goed op Walcheren. Je ziet daar dat dorpen vaak op de net iets hoger gelegen gedeeltes in het landschap liggen.

De eerste dijken

Om zich tegen het water te beschermen, legde de bevolking ook dijken aan. Later volgden ook ringdijken die grotere gebieden insloten. Zo kregen Walcheren en het gebied rond Goes een ringdijk. De eerste dijken werden defensief ingezet, maar al snel werden er ook dijken aangelegd om land te winnen. In Zeeuws-Vlaanderen gebeurde dat al in de twaalfde eeuw. Toen werd het Eiland van Cadzand ingepolderd. Er volgden nog heel wat gebieden. In de vijftiende eeuw werden er bijvoorbeeld meerdere schorren gezamenlijk bedijkt om een grote polder en een compleet schiereiland in een te vormen: Sint-Philipsland. Het gebied verdween nog een paar maal onder de golven, maar uiteindelijk was het geheel veilig en droog en vanaf de negentiende eeuw werd Sint-Philipsland zelfs uitgebreid met nieuwe polders. Aan de grootte van de polders van Sint Philipsland kun je goed zien dat ze van relatief recente datum zijn.

De kust bij Domburg
De kust bij Domburg
Stormvloeden en nieuwe polders

Door stormvloeden en inundaties ging in de vijftiende en zestiende eeuw veel land verloren. Vaak werd dat ook weer herdijkt. De jonge klei die er was opgeslibd vormde de basis voor zeer vruchtbare landbouwgrond en deze gebieden waren dus erg in trek. De nieuwe polders werden met de modernste technieken en volgens de laatste trends aangelegd. Ze waren groter, rechthoekiger en strakker. Renaissancepolders worden ze

ook wel genoemd. Je kunt ze makkelijk herkennen op Noord-Beveland. Dit gebied werd eind zestiende eeuw herdijkt volgens de laatste trends en hier hebben de polders nog steeds een opvallend geometrisch patroon. Al snel volgde Borsele dat kaarsrecht en geometrisch in een polder vol strenge lijnen ligt. Meer informatie over herdijkte gebieden vind je in een filmpje van de canon van Zeeland.