Alle verhalen

De buitenplaatsen op Walcheren staan aangegeven op enkele belangrijke kaarten uit de zeventiende en achttiende eeuw. Deze kaarten geven een goed beeld van de rijkdom aan buitens die het eiland in die eeuwen kende en laat ook het verdwijnen ervan zien. De eerste kaart is de Visscher-Roman kaart uit 1655, met daarop 13 buitenhuizen op de route Middelburg-Domburg

Langs de Zeeuwse kusten staan nog acht werkende ‘klassieke’ vuurtorens en enkele gedoofde. Sommige vormen een ‘lichtenlijn’ met een andere toren (hoog en laag), vele zijn rijksmonument. De voormalige, vijftiende-eeuwse kerktoren in Westkapelle is al in 1817/1818 ingericht als moderne vuurtoren, met vijftien ‘Argandse lampen’ (olielampen) en ‘even zovele koperen, met zilver bepletten, parabolischen lichtkaatsers’.

In de loop van de negentiende eeuw kregen zeelucht en zeewater de naam een zuiverende werking te hebben. Dat leidde tot een trek naar de kust, waar men zich – vooralsnog in gesloten – koetsjes het water in liet rijden om een zeebad te nemen. Cadzand-Bad pikte betrekkelijk laat een graantje mee, maar ontwikkelde zich vanaf de jaren vijftig tot een Zeeuwse badplaats van formaat.

Maurice Góth werd op 2 maart 1873 geboren in Hongarije en kreeg zijn opleiding in Wenen, München en Parijs. In de zomer van 1914 werd hij in de Belgische badplaats De Panne overvallen door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Met achterlating van al zijn materiaal vluchtte hij naar Zeeland, waar hij in Middelburg de kunstenaar Jan Toorop ontmoette die hem aanraadde naar Domburg te gaan. Daar bracht hij de daaropvolgende jaren met zijn vrouw en dochter door en nam hij regelmatig aan de jaarlijkse tentoonstellingen deel. Ook na de oorlog bleven de mooie luchten en het bijzondere licht aan de Zeeuwse kust trekken. In 1929 vestigde hij zich definitief met zijn gezin in Veere. In 1943 werd hij gedwongen naar Amsterdam te verhuizen waar hij in 1944 overleed.

In de loop van de negentiende eeuw werd Domburg een belangrijke badplaats. In het spoor van dokter J.G. Mezger volgden welgestelde badgasten zoals de koningin van Roemenië. Die kwamen om te kuren: het zeebad was de nieuwe gezondheidsrage. In hun kielzog volgden ook de eerste kunstenaars.

In de negentiende eeuw ontdekten de eerste (Belgische) kunstschilders het pittoreske en verstilde stadje Veere, met zijn prachtige stadhuis en zijn imposante kerk, de kade met zijn oude koopmanshuizen en de altijd in beweging zijnde vissershaven. Al snel vestigde zich een aanzienlijk aantal kunstenaars in het stadje. Het hoogtepunt van deze internationaal georiënteerde kunstenaarskolonie lag tussen 1900 en 1940.

Eind negentiende eeuw kwam het toerisme in Zeeland tot ontwikkeling. In de badplaats Domburg en ook in Veere vermengden de ‘beau monde’ en Nederlands beste kunstschilders zich. Onder meer Piet Mondriaan, Jan Toorop, Jan Heyse en Ferdinand Hart Nibbrig maakten er een belangrijke fase in hun ontwikkeling als schilder door. Mondriaan werkte er met tussenpozen tussen 1908 en 1916.